Yarın 12 Mart

Yarın 12 Mart Muhtırası olarak bir askeri darbenin Türk Siyasetinde yerini aldığı gündür. Ne olmuştu 50 yıl önce?

12 Mart, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a bir muhtıra vererek hükûmetin istifaya zorlandığı askeri müdahale olarak tarihte yerini aldı. 12 Mart 1971 Muhtırası'nın üzerinden ise 50 yıl geçti.

12 Mart 1971 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri komutanı Faruk Gürler, Deniz Kuvvetleri komutanı Celal Eyiceoğlu ve Hava Kuvvetleri komutanı Muhsin Batur'un imzasıyla Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a bir muhtıra vererek hükûmetin istifaya zorlandığı askerî müdahaledir. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde meydana gelen dördüncü; başarılı olmuş ikinci; ve emir-komuta zinciri içerisinde yapılmış ilk askerî darbe eylemidir. Muhtıradan sonra neler yaşandı?

Parlamento fesh edilmedi, partiler kapatılmadı, Anayasa askıya alınmadı. Ama koşullar çok değişmişti. Askerler bir teknokrat hükûmeti istiyorlardı. Eğer böyle bir tarafsız başbakan Meclis içinden çıkar da güvenoyu alırsa, sorun kalmazdı. Bunun için tarafsız bir milletvekili aranmaya başlandı.

CHP Kocaeli milletvekili Nihat Erim ismi üzerinde anlaşıldı. Erim, 26 Mart günü CHP’den istifa etti. Böylece artık bağımsız başbakan olan Erim “partiler üstü reform hükümeti”ni kurdu.

14 Ekim 1973 tarihinde gerçekleştirilen genel seçimlerde TBMM 15. dönem milletvekilleri seçildi. Bunun sonucunda 185 milletvekiliyle CHP iktidar, Bülent Ecevit de başbakan oldu.

12 Mart İhtilaldi açıkçası ancak iktidara karşı yapılan bir ihtilaldi. Sisteme karşı değidi, iktidara karşıydı yapılan. İktidarın uygulamalarına karşı durmaktı, sadece askeri harekar değil aynı zamanda halk hareketiydi.

Türkiye artık sivil ya da askeri darbeleri kaldıracak güçte değildir. Bundan sonra her kim bir ihtilal yapmayı göze alırsa karşısında topyeyün olmuş halkı bulacaktır. Askeri veya sivil bir darbe yapacak olanlar, bu dşünceyi kafalarından bir türlü atamayanlar unutmasın ki Türk halkı artık böyle bir hareketi kaldıramaz. Ve yeniden tek partili dönemler ve Meclis yerine sarayları ön plana çıkarmak isteyenler artık akıllarını başlarına almalıdırlar. Çünkü hesap verme amanı yakındır. Önümüzdeki seçimler hesap verfme seçimleri olacaktır.

CAMİ VE ÇARŞI

Samsun’un merkezinde bir cami var. Altında da çarşı bulunan bu caminin altına  otopark gündeme gelmiş. Gelmiş de otopark için şimdi bazı işyerleri yıkılacakmış. Konu böyle olunca da vatandaş isyanda tabi. Çarşınn içindeki dükkanlar değil de çevresinde ve girişindeki dükkanlar yıkılacakmış, plan proje böyleymiş.Ancak, Büyükşehir belediyesinin cami ve çarşının altını otopark apma düşüncesi dükkan sahiplerini (kiracı değiller mal sahibi hepsi) kara kara düşündürmeye başlamış. Bir dükkan sahibiyle konuştum, malımızı değerini vermeden elimizden alacaklar diye serzenişte bulundu ve Büyükşehir Belediyesi’ni suçladı. Büyükşehir belediyesi bunu hep yapıyor, once yıkıyor yapılmış olanları sonra da yerine yenileri geliyor. Büyükşehir Belediyesi bu hareketleri Samsun’u güzelleştirmek için yapıyordur mutlaka, ancak mal sahiplerinin hakkının da korunması gerekir herhalde.

GÜNÜN SÖZÜ

Okurken yalnızca yazarın düşüncelerini dikkate almakla kalmayın, kendinizin ne düşündüğünü de tartın. (N. H. Kleinbaum)