Samsun’un Vizyon Sorunu

Bizim kuşağın mensupları, Samsun'un bir zamanla, bu ülkenin yedinci büyük şehri olduğunu hatırlayacaktır. Ve fakat. Cevat Öncü, öneki gün düzenlediği basın toplantısında Samsun'un, iller arası gelişmişlik düzeyinde 40.sıralara gerilediğini söylüyordu. Cevat Öncü ayrıca, ''Ne sorununuz var?'' şeklinde yönettiği soruya, neredeyse iki kişiden biri tarafından, ya ''yolumuz yok'', ya da, ''kanalizasyonumuz eksik'' şeklinde cevaplar verildiğini anlatıyordu. Ve fakat. Öncü bu verileri paylaştığında, ben ve arkadaşlarım tarafından, ana muhalefet partisince Büyükşehir Belediye Başkan Adayı gösterilmiş siyasetçiye ''Samsun neden bu hale geldi, bir fikriniz var mı?'' şeklinde soru yöneltmek yerine, bunları partisinin teşkilatıyla paylaşıp paylaşılmadığını, merak ediyorduk. ''Vizyon eksikliğimi'' dersiniz bilmem ama bir şeylerimiz eksik bizim. Bir yerlerde hata yapıyoruz. Hatadan dönmenin birinci koşulu da bakış açımızı değiştirmekten geçiyor sanırım. Geçmişimizle övünmek yerine bugüne bakmalıyız. Bu kentin valisi bile, Samsun'un bir zamanlar ülkenin 7. büyük şehri iken, bugün 40. sıralara gerilediği gerçeğini unutarak, yönettiği ilin bölgesindeki illerin lideri olduğunu söylüyor ve bununla övünüyor. Oysa 57 yıl önce DPT tarafından yapılan 5 yıllık kalkınma planında, Samsun'un 'metropol kent' olacağı ve, İzmir gibi büyük şehirlerle yarışması gerektiği öngörülmüş. Bırakın İzmir'le yarışmayı, Kayseri'nin bile gerisinde kaldık. Bir şehrin gelişmişlik düzeyini belirleyen bir çok faktör var ama en önemli faktör, o şehirdeki üretim ve buna bağlı olarak kişi başına düşen gelir miktarıdır. Buna kısaca ''kalkınma'' deniyor aslında ve 2013 yılında zamanın kalkınma Bakanlığınca yayınlanmış İllerin ve bölgelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması aştırmasının giriş bölümünde kalkınma şöyle tarif ediliyor: Kalkınma, genel anlamda bir ülkenin ekonomik, sosyal ve kültürel alanda ilerlemesini, kurumsal kapasitesinin güçlenmesini, insan kaynakları niteliğinin artmasını, çevreye duyarlılığın gelişmesini ve bireysel refahın yükselmesini ifade eden çok boyutlu ve kapsamlı bir kavramdır. Gelişme, ekonomik büyüme, gelir dağılımı, eğitim düzeyi, sağlık hizmetleri, beslenme düzeyi, iletişim ve kadının statüsü gibi kapsadığı unsurlar nedeniyle çok boyutlu bir olgudur. Çalışma konusu sosyo-ekonomik gelişme, kişi başına gelirin artırılması şeklinde özetlenebilecek ekonomik büyüme kavramıyla birlikte, yapısal ve insani gelişmeyi içine alan sosyal değişkenleri de kapsamaktadır. Yani deniliyor ki; Samsun'un bölgenin lideri olması, Samsun halkının milli gelirden aldığı payı değiştirmiyor. Ki; Ülkemiz zaten orta gelir tuzağına düşmüş durumda ve bir türlü kurtulamıyor. Elbette kendimizi Alman Hans'ın yıllık 50 bin dolar seviyesindeki geliriyle ölçmeyeceğim ama isterim ki benim milletimde 25-30 bin dolarlık gelir seviyesine ulaşsın ama kişi başına milli gelirimiz ne yazık ki hala 10 bin dolar seviyelerinde seyrediyor. Sağlımıza duacıyız elbette. Ve fakat. Bu şehir, dürüm döner ve akıllı telefonlar ile bu telefonlara aksesuar satarak kalkınamaz. Samsun'da üretimi artıramayız, gençlerimize yeni iş alanları açamayız. Böyle devam edersek, Samsun halkı milli gelirden alacağı payı da artıramaz. Bakış açımızı değiştirmeliyiz. Konulara daha geniş bir açıdan bakmayı öğrenmeliyiz yani.