Samsun'un Ekonomisi Böyle Büyüyecekse

Yazarlar // 1 Kasım 2023 Çarşamba 08:59

Ragıp GÖKER

stanbul Sanayi Odası, (İSO)'nun açıklamalarını geleneksel hale getirdiği Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu listesinden sonra, ikinci büyük 500 sanayi kuruluşu listesi de açıklanmış.

Samsun'da listeye 9 firma girme başarısı göstermiş.

Bu firmalarımızın sahibinden yöneticilerine ve çalışanlarına kadar her birini başarılarından dolayı kutlarım.

Samsun TSO Başkanı S. Zeki Murzioğlu da bu firmalarımızı başarılarından dolayı kutlamış.

Ki;

İSO daha önce de ilk 500 büyük firma listesini açıklamış, o Listeye Samsun'dan Yeşilyurt demir çelik, Ulusoy un, Sampa Otomotiv ve Borsan kablo firmaları girme başarısı göstermiş ve buna dair değerlendirmemi de 17 Eylül günü , ''Değişimin Gücü'' başlıklı yazımda yorumlamaya çalışmıştım.

İlk 500'deki üç firma da, gerek yönetim anlayışları ve gerekse üretim çeşitliliğindeki değişimleriyle büyümelerini sürdürmüşlerdi.

İkinci 500 arasına girme başarısı gösteren firmalar ise, Unsan Un, Yeşilyurt Enerji, Sürsan Su Ürünleri, Samsun Yurt Savunma, Erçal Fındık, As Çelik, Vezirköprü Orman ürünleri, Pak Un ve Özyılmaz Fındık firmaları olmuş.

Yazının başında da söylediğim gibi firmaların çalışanından sahibine ve yöneticine kadar her birini bir kere daha kutlarım.

Ve fakat.

Türkiye'nin bin büyük firmalarının yayınlandığı listeye 13 Samsun şirketinin girmesini önemsemekle birlikte, bir çoğu ile yakın ilişkim olan firmaların sahip ve yöneticilerinin beni yanlış anlamayacaklarını umarak bu durumun yine de Samsun ekonomisinin geleceği açısından pek parlak bir tablo olarak göremediğimi de sözlerime eklemek istiyorum..

Böyle bir değerlendirme yapmak için de kendimce nedenlerim var elbette.

Şöyle ki:

İSO’nun listeleri, firmaların satış üzerinden elde ettikleri gelirlere göre yayınlıyor.

Ki;

Listeye girmiş 13 firma arasında teknoloji kullanan firma sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor maalesef.

Osman ve Orhan Atalay kardeşlerin firması Sürsan Su Ürünleri, son 30 yıl içersinde izlediğim kadarıyla İSO'nun gerek ilk 500 ve gerekse ikinci 500 listelerine en az 30 kez girmiştir sanırım.

Osman ve Orhan Atalay, gerek firmalarıyla ve gerekse kendileriyle ne kadar gurur duysalar haklarıdır elbette ancak, Samsun'da ekonomiye yön verenlerin ''Neden farklı firmaları o listeye sokamıyoruz'' diye düşünmeleri gerektiğine inanıyorum.

13 başarılı firmamıza bakın büyük çoğunluğu, Rusya ve Ukrayna'dan buğday alıp, ya değirmenlerinde öğütüp, un yaparak satmışlar, ya da bölgemizin başat ürünü olan fındığı üreticilerden alıp, tezgahlarında temizledikten sonra kurutup satmışlar ve öyle gelir elde etmişler.

O listelere de bu nedenle girmişler.

Tekrar ediyorum, firmalarımızın bu başarısını asla küçümsemiyorum.

Söylemek istediğim şudur aslında:

Samsun ekonomisinin geleceği açısından teknoloji kullanarak üretim yapan firmaları da o listelere sokmalıyız.

13 firma arasında sanayi tesisi olarak görebileceklerimiz SAMPA, Borsan, Yeşilyurt Demir-Çelik ve Samsun Yurt Savunma firmalarıdır sadece.

Vezirköprü Orman Ürünleri firmasını da sanayi tesisi olarak sayabiliriz belki ama geri kalanların tümü ticari yapı üzerinde bina edilmiş firmalardır.

Samsun ekonomik büyümesini bu şekilde sürdüremez.

Ülkemizin ekonomik yapısı da bu şekilde aslında.

İhraç ürünlerimizin sadece binde ikilik bölümü yüksek teknoloji ürünüymüş.

Eskilerin deyimiyle, ''Yükte hafif, pahada ağır'' ürünleri çıkarıp satabilmeliyiz.

Samsun mesela,

Hala 'dürümü-döner' ekonomisiyle yol yürümeye çalışıyor.

Samsun esnafı hala dürüm-döner ve cep telefonu aksesuarı satarak geçinmeye çalışıyor maalesef.

Böyle daha fazla yol yürüyemeyiz.

Demedi demeyin.