Samsun'un çözüm bekleyen sorunlarıyla ilgili dizi yazımızın altıncısını yazacağımız gün Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan miting için Samsun'daydı.
Daha önce mitinglere dair değerlendirmelerimizi aksatmadan yazdığımız için okurlarımız arasında bu sütunda yine miting yorumu bekleyenler olacaktır ancak, şimdilik şehrin çözüm bekleyen sorunlarını dillendirmeye devam edeceğiz.
Zira iki gün için planladığımız yazı konusunun bu kadar uzayacağını doğrusu bu ya ben de tahmin dememiştim, bu nedenle Cumhurbaşkanı'nın mitingine dair yorumumuzu dizi yazılarımız sona erdikten sonra da yaparız belki.
Ancak,
Ki;
Yazının hazırlandığı sırada başlayan Cumhurbaşkanı’nın dünkü mitingi, daha önceki mitinglerini aratacak özellikteydi.
14 Mayıs önceki mitingi değerlendirirken yazıma ''Erdoğan’ın Samsun’u'' manşetini atmıştık ancak, dünkü miting için aynı manşeti atmak bizim için de zor olacaktır.
Samsun'un çözüm bekleyen sorunlarının dün beşincisini, ''Çözüm bekleyen ne çok da sorunumuz varmış. İki gün için planladığımız sorunlarımızla ilgili yazılarımızın yarın can ve mal güvenliğimizle ilgili 6. bölümünde buluşmak üzere.'' diye bitirmiştik hatırlarsanız.
Çünkü Umut Vakfı tarafından yayınlanan 2023 yılı şiddet haritasında Samsun İstanbul'un ardından ikinci sırada yer almış.
Samsun, gazetelerin 3. sayfalarına konu olan haberler nedeniyle şiddet sarmalı içinde bilinen Adana'yı bile geride bırakmış.
Ki;
158 ölüm vakasının yaşandığı Adana da geçen yıl 171 olay meydana gelirken, 74 ölüm vakasının yaşandığı 188 olayla İstanbul'un ardından Türkiye'de ikinci sırada yer alan Samsun bölgemizde ise açık ara lider olmuş.
Karadeniz bölgesinde Samsun'u, 28 ölüm vakasının yaşandığı 107 olayla Çorum takip etmiş.
İller bazında bakıldığında ise 2023 yılında en çok şiddet olayının yaşandığı ilk 11 il şöyle sıralanmış:
1. İstanbul 505 olay, 321 ölüm. 2. Samsun 188 olay, 74 ölüm. 3. Adana 171 olay, 158 ölüm. 4. İzmir 164 olay,140 ölüm. 5. Kocaeli 164 olay, 80 ölüm. 6. Sakarya 144 olay, 39 ölüm. 7. Bursa 135 olay, 72 ölüm.8. Şanlıurfa 120 olay, 71 ölüm. 9. Ankara 117 olay, 102 ölüm. 10. Diyarbakır 107 olay, 69 ölüm.11. Çorum 107 olay, 28 ölüm.
Şiddet olayları neden artıyor?
Samsun, bir milyon 350 bin dolayındaki nüfusuyla 74'ü ölümlü 188 vaka ile, 16 milyona ulaşmış nüfusuna rağmen 321'i ölümlü 505 vakanın yaşandığı İstanbul'un ardından nasıl oluyor da ikinci sırada yer alıyor.
Yaklaşık 30 yıl kadar önce teşvik sırlamalarının yer aldığı bir harita yayınlandığında, Samsun'u göremediğimiz o haritaya hep bir ağızdan ''Utanç Haritası'' dediğimizi hatırlarım.
Samsun'u teşvik sıralamasında görmeyince gösterdiğimiz tepkide haklıydık elbette.
Ve fakat.
Samsun halkı için asıl ''Utanç Haritası'' sanırım Umut Vakfı'nın yayınlandığı bu harita oldu.
Ki;
Samsun için bu 'utanç tablosunun' oluşmasında, 30 yıl önce yayınlanan o teşvik haritasının da doğrudan bir etkisi var aslında.
Şiddet olaylarının tek başına sebebi olarak gösteremesek de, şiddetin ekonomik göstergelerle doğrudan ilişkisi olduğunu sanırım söylemeye bile gerek yoktur.
Mesela!
Öyle tahmin ediyorum ki, 321 kişinin ölümüne sebep 505 vakanın yaşandığı İstanbul'daki o şiddet olaylarının büyük bölümü şehrin varoşlarında olmuştur.
Aylık kira olarak 125 bin lira istenen dairenin yer aldığı İstanbul'un Kadıköy'ündeki Cemil Topuzlu Caddesinin sakinleri arasında bırakın sonu ölümle sonuçlanacak bir kavgayı, iki kişi arasında ağız dalaşmanın bile çıkacağını düşünemiyorum ama Dolapdere'de kavga çıkmayan bir günün yaşandığını da sanmıyorum.
Samsun'un Kadifakele ve Anadolu Mahallesiyle 56'lardaki yaşam koşullarını kıyasladığımızda şartların eşit olduğunu söylemek mümkün olmadığı gibi şiddet olaylarının sayısında da eşitlik söz konusu olamaz elbette.
''Para var, huzur var'' sözü sanırım bu durumu açıklamak için en basit örnektir.
Şiddet olaylarına tek sebep yoksulluk değildir elbette ancak, işi gücü ve hali vakti yerinde olanlar, belaya da bulaşmak istemeyeceklerdir.
Para varsa, huzur da olacağı için, insanlar huzurlarını neden bozmak istesinler değil mi?
Yoksulluk, şiddeti doğran nedenlerden sadece biridir ancak, refah arttıkça huzurun artacağı da bir gerçektir.
Bu yazı dizisini her defasında ''Samsun ne kadar çok sorun biriktirmiş'' diye bitiriyoruz biliyorsunuz.
Samsun'un çözüm bekleyen sorunları arasında çeşitlilik arsa da, netice itibariyle her konu yine ekonomiye çıkıyor aslında.
Samsun'un ekonomisi düzelmeden, huzur ortamı da kolay kolay artmayacaktır.